Matematiğin Doğuşu

  MATEMATİK VE TARİHİNE GENEL BİR BAKIŞ

Matematik insanlık tarihinin en eski bilimlerinden biridir.Aslında daha çok eskiden Matematik sayıların ve şekillerin ilmi olarak tasavvur edilirdi. Matematik diğer bilim dalları gibi geçen zaman içerisinde bayağı büyük bir gelişme gösterdi.Bunu aşağıdaki gibi birkaç ana maddede toplamak da kabil değildir.

• Matematik, resim ve müzik gibi bir sanattır

• Matematik bir dildir

• Matematik, satranç gibi entelektüel bir oyundur

• Matematik bir araçtır.

Matematik Sözcüğü ilk kez M.Ö. 550 yıllarında; Pisagor okulu üyeleri tarafından kullanılmıştır..Yazılı literatüre girmesi ise M.Ö. 380 yıllarında Platon ile olmuştur. Kelime manası‟‟Öğrenilmesi gereken şey‟‟ yani ,bilgidir.Bu tarihlerden önceki yıllarda ,matematik kelimesi yerine, yer ölçümü manasına gelen ,geometri yada eski dillerde ona eşdeğer olan sözcükler kullanılıyor idi. Matematiğin nerede ve nasıl başladığı hakkında kesin bir şey söylemek mümkün değildir.

Dayanak olarak yorum gerektiren arkeolojik bulguları değil de yorum gerektirmeyecek kadar açık yazılı belgeleri alırsak, Matematiğin M.Ö.3000-2000 yılları arasında Mısır ve Mezopotamya‟da başladığını söyleyebiliriz.Heredot‟a (M.Ö.485- 415) göre Matematik Mısır‟da başlamıştır.Bilindiği gibi Mısır topraklarının %97 si tarıma elverişli değildir.Mısır‟a hayat veren ,Nil Deltasını oluşturan %3 lük kısımdır.Bu neden ile bu topraklar son derecede değerlidir.Oysa her sene yaşanan Nil Nehrinin neden olduğu taşkınlar sonucunda, toprak sahiplerinin arazilerinin hudutları belirsizleşmektedir.

Toprak sahipleri de sahip oldukları toprakla orantılı olarak vergi ödedikleri için, her taşkından sonra ,devletin bu işler ile görevli „‟Geometricileri‟‟ gelip gerekli ölçümleri yapıp, toprak sahiplerine bir önceki yıllarda sahip oldukları toprak kadar vergi vermeleri gerekmektedir.Heredot Geometrinin bu ölçüm ve hesapların sonucu olarak oluşmaya başladığını söylemektedir. Matematiğin doğuşu hakkında ikinci bir görüş ise,Aristo(M.Ö.384-322) tarafından ileri sürülmüştür.Aristo‟ya göre Matematik Mısır‟da doğmuştur.Ama Nil taşmalarının neden olduğu ölçme-hesaplama ihtiyacından değil din adamlarının ,rahiplerin can sıkıntısından doğmuştur. O tarihlerde,Mısır gibi ülkelerin tek entelektüel sınıfı rahip sınıfıdır. 

Bu sınıfın geçimi halk veya devlet tarafından sağlandığı için, entelektüel uğraşılara verecek çok zamanları olmaktadır.Kendilerini meşgul etmek için başkalarının satranç,briç,go,vb. oyunları icat ettikleri gibi onlarda Geometri ve Aritmetiği yani o zamanın Matematiğini icat etmişlerdir. Bu her iki görüşte doğru olabilir; rahipler Geometricilerin işini kolalaştırmak istemiş,ya da dağıtımın adil yapılmadığını kontrol işçin üçgen,yamuk gibi bazı geometrik şekillerdeki arazilerin alanlarının nasıl hesaplanacağını bulmuş ve bu şekilde Geometrinin doğmasına neden olmuş da olabilirler. Matematiğin yazılı tarihi beş döneme ayrılarak incelebilir.Birinci dönem Mısır ve Mezopotamya dönemi olup; bu dönem M.Ö. 2500 li yıllar ile M.Ö.500 lü yıllar arasında kalan 1500- 2000 yıllık bir zaman dilimini kapsayacaktır. 

İkinci dönem, M.Ö. 500 – M.S. 500 yılları arasında kalan ve Yunan Matematiği dönemi olarak bilinen 1000 yıllık bir zaman dilimini ihtiva edecektir.Üçüncü dönem,M.S. 500‟lerden itibaren Hind,İslam ve Rönesans dönemi Avrupa Matematiğini kapsayacak olan 1200 yıllık bir zaman dilimini içine alacaktır. Dördüncü dönem,1700-1900 yıları arasında kalan, Matematiğin altın çağı olarak herkes tarafından bilinen , Klasik Matematik dönemi damgasını vuracaktır.1900 yıllarının başından günümüze kadar uzanan ve Modern Matematik çağı olarak adlandırılan, içinde bulunduğumuz dönem ise Beşinci dönem olacaktır.